Provinciale staten benoemen burgerleden op voordracht van de fractie die voor het voordragen van burgerleden toestemming heeft verkregen van het presidium. De benoeming tot burgerlid staat open voor hen die tijdens de meest recente verkiezingen van Provinciale Staten geplaatst waren op de kandidatenlijst van een krachtens die verkiezingen in Provinciale Staten vertegenwoordigde politieke partij. Een burgerlid dient aan een aantal wettelijke vereisten te voldoen. Zie hiervoor ook het Reglement van orde Provinciale Staten Noord-Brabant 2020.
Een burgerlid kan namens een fractie het woord voeren over een bepaald onderwerp tijdens themabijeenkomsten en rondvraagmomenten. Een burgerlid kan ook lid zijn van de Commissie sturen en verantwoorden en daar het woord voeren. Dat geldt ook voor het platform Integriteit. De voorzitter van het inspreekmoment dan wel de technische vragenronde kan toestaan dat een burgerlid het woord voert tijdens die bijeenkomst.
Voor burgerleden geldt een aantal rechtspositionele bepalingen (Rechtspositiebesluit decentrale politieke ambtsdragers, Regeling rechtspositie decentrale politieke ambtsdragers en Verordening rechtspositie politieke ambtsdragers Noord-Brabant). De vergoeding voor een burgerlid voor het bijwonen van vergaderingen (vergaderingen van commissies (waaronder de Commissie sturen en verantwoorden), themabijeenkomsten en rondvraagmomenten) bedraagt € 135,14 (per 1 januari 2024). Het bijwonen van het inspreekmoment, technische vragenronde en het platform Integriteit wordt niet vergoed. Declaraties voor het bijwonen van themabijeenkomsten, rondvraagmomenten en bijeenkomsten van de Commissie sturen en verantwoorden (indien benoemd als lid) dienen vóór 31 januari van het jaar volgend op het jaar waarop de declaratie betrekking heeft, te zijn verantwoord. Gebruik voor de declaraties over 2023 het formulier Declaratie Burgerleden PS V2023 en voor de declaraties over 2024 het formulier Declaratie Burgerleden PS V2024.Zie ook: Vergoeding reis- en verblijfskosten.
Binnen de Provincie Noord-Brabant is het ongewenst dat de functie van burgerlid en fractiemedewerker wordt gecombineerd. Reden hiervoor is om duidelijkheid te houden over verschillende rollen.
Daarnaast heeft een burgerlid ten laste van de provincie aanspraak op vergoeding van reiskosten voor het bijwonen van vergaderingen (zie boven) en voor reis- en verblijfkosten gemaakt voor de uitoefening van de functie.
Vergoed worden de kosten voor het gebruik van openbaar vervoer of bij gebruik van een eigen auto. Onder openbaar vervoer wordt verstaan voor een ieder openstaand personenvervoer volgens een dienstregeling met een auto, bus, trein, tram, of via een geleidesysteem voortbewogen voertuig dan wel met een veerpont of een veerboot. Een taxi valt niet onder het begrip openbaar vervoer. Het is mogelijk voor het reizen per openbaar vervoer een NS-Business Card aan te vragen. Dat kan met het hiervoor beschikbare formulier en bijbehorende richtlijnen voor het gebruik.
Bij gebruik van de eigen auto of motorfiets wordt het maximale bedrag vergoed dat een werkgever per kilometer fiscaal onbelast mag vergoeden aan een werknemer. Dat is € 0,23 per kilometer (peildatum 1 januari 2024).
Een burgerlid kan te allen tijde ontslag nemen en doet daarvan schriftelijk mededeling aan de voorzitter van Provinciale Staten. Dit doet hij door een brief te mailen aan statengriffie@brabant.nl. De griffie kan het burgerlid helpen bij het opstellen van de brief. De ontslagbrief wordt op de lijst van ingekomen stukken gepubliceerd zodat alle Statenleden er kennis van kunnen nemen.