Brabant zet koers richting een natuurinclusieve toekomst

De ambitie is helder: in 2050 is Brabant een natuurinclusieve provincie, waar natuur overal onderdeel is van het dagelijkse leven, in straten en buurten, op het platteland en in de stad. En waar groen bijdraagt aan gezondheid, veiligheid, welzijn en een prettige leefomgeving voor iedereen.

Waarom deze agenda?

Brabant staat voor grote uitdagingen. We bouwen nieuwe woningen, werken aan een duurzame energievoorziening, vernieuwen de landbouw en zorgen dat we bestand zijn tegen klimaatverandering. Al deze opgaven vragen ruimte, terwijl de kwaliteit van bodem, water en lucht onder druk staat en de biodiversiteit (De verscheidenheid aan leven in een bepaald gebied) afneemt. Natuurinclusief biedt een krachtig antwoord. Door natuur te verweven in alle sectoren ontstaan oplossingen die meerdere doelen tegelijk dienen. Natuur wordt daarmee geen randvoorwaarde of bijzaak, maar een onderdeel van hoe we plannen maken, samenwerken en uitvoeren. Zo versterken economie, ecologie en samenleving elkaar en blijft Brabant ook op de lange termijn leefbaar en aantrekkelijk.

• Zie de agenda op: Natuurinclusiviteit

Wat betekent natuurinclusief?

Natuurinclusief betekent letterlijk ‘de natuur inbegrepen’. Het is een manier van denken en doen waarbij natuur een vanzelfsprekend onderdeel is van beleid, economie en het dagelijks leven.

Dat betekent bijvoorbeeld groene steden en dorpen die hittestress tegengaan en gezondheid bevorderen. Natuurinclusieve landbouw met gezonde bodems, schoner water en aandacht voor biodiversiteit. En natuurinclusieve oplossingen bij bouwen, energie en infrastructuur, zoals met biobased materialen en natuurvriendelijke inrichting.

Wat gebeurt er al?

Natuurinclusief denken en doen krijgt in Brabant op steeds meer plekken vorm. Zo werkt de provincie samen met gemeenten en waterschappen aan een leefomgeving waarin water en bodem leidend zijn, bijvoorbeeld door ruimte te geven aan beekdalen, vergroening van wijken en het vasthouden van water bij droogte. Dat maakt Brabant weerbaarder tegen klimaatverandering en prettiger om in te leven.

Ook in steden en dorpen groeit het groen. Inmiddels zijn meer dan 400 schoolpleinen vergroend, waardoor kinderen dagelijks natuur ervaren en tegelijkertijd hittestress wordt verminderd en biodiversiteit wordt versterkt. Via buurtinitiatieven, Tiny Forests en netwerken als Samen Brabant Vergroenen worden inwoners actief betrokken bij het groener maken van hun eigen omgeving.

In het buitengebied werkt Brabant aan een toekomstbestendige landbouw, waarin bodem, water en biodiversiteit centraal staan. Boeren krijgen ondersteuning bij de omschakeling naar natuur- en landschapsinclusieve bedrijfsvoering, bijvoorbeeld via nieuwe verdienmodellen, biobased teelten en samenwerking in gebieden.

Ook bij infrastructuur, wonen en energie wordt natuur steeds vaker meegenomen. Denk aan biobased en circulaire materialen, ecologisch beheer langs wegen en natuurinclusieve inrichting van energieprojecten, waarbij natuur bijdraagt aan kwaliteit en leefbaarheid.

Deze voorbeelden laten zien dat er al in veel sectoren en op verschillende schaalniveaus natuurinclusief wordt gewerkt. De Agenda Natuurinclusief Brabant brengt deze beweging samen en versterkt de samenhang en versnelling.

Wat gaat Brabant doen?

Met de Agenda Natuurinclusief Brabant wordt de volgende stap gezet: van losse initiatieven naar een samenhangende aanpak. De provincie zet in op drie lijnen:

• Richting geven: natuurinclusiviteit verankeren in beleid en programma’s, zodat natuur structureel wordt meegewogen bij ruimtelijke en economische keuzes.
• Beweging stimuleren: goede voorbeelden delen, kennis uitwisselen en partijen met elkaar verbinden.
• Mogelijk maken: ruimte bieden, regels slimmer inzetten en ondersteuning bieden aan initiatieven van gemeenten, ondernemers en inwoners.

Concreet betekent dit onder andere meer groenblauwe verbindingen in het landschap, verdere vergroening van de leefomgeving, natuur als bondgenoot bij klimaatadaptatie en een sterkere koppeling tussen natuur, gezondheid en economie.

Gedeputeerde Hagar Roijackers benadrukt het belang van deze omslag: “Te lang is natuur gezien als bijzaak of als beperkend voor ontwikkelingen. Met deze agenda maken we natuur weer tot basis voor gezondheid, economie en een gezonde leefomgeving. Ik heb er alle vertrouwen in dat we deze omslag samen kunnen maken en Brabant uitbouwen tot een inspirerend voorbeeld van natuurinclusieve ontwikkeling.”

Samen op weg

De agenda is geen eindpunt, maar een dynamisch proces dat meebeweegt met maatschappelijke ontwikkelingen. Samen met gemeenten, bedrijven, maatschappelijke organisaties en inwoners werkt Brabant verder aan uitvoering en versterking van de natuurinclusieve beweging.

Jaarlijks wordt de voortgang gemonitord en gedeeld. Zo bouwt Brabant stap voor stap aan een groene, gezonde en aantrekkelijke provincie voor onszelf en voor de generaties na ons.